Τετάρτη 18 Μαρτίου 2009

Σαν παλιά φωτογραφία

εικ: Στο κέντρο Σπύρος Καλογήρου, αριστερά (;), δεξιά (;)

Είναι μερικές φωτογραφίες που σε ταξιδεύουν χρόνια πίσω πολλά, σε μέρη που δεν πήγες. Που σε κάνουν να συλλαμβάνεις μία στιγμή που εσύ προσωπικά δεν έζησες. Που σου ανοίγουν παράθυρο σε έναν κόσμο που δεν είναι ο δικός σου. Που σε κάνουν να νιώσεις πράγματα που δεν τα περίμενες, γιατί τα συναισθήματα αυτά δεν είναι δικά σου, είναι δανεικά, τα πήρες από τα πρόσωπα της φωτογραφίας.

Που σε κάνουν να σκέφτεσαι πώς θα φαίνεται η ζωή σου, όταν τα δισέγγονα σου ή κάποιος άλλος βάλουν στη σειρά στο πάτωμα τις φωτογραφίες που δείχνουν τη μορφή σου. Όσες έχουν σωθεί. Και τότε αναρωτιέσαι τι θα δείχνει αυτή η ταινία καρέ-καρέ από εικόνες που κάποιος έκανε τον κόπο να τραβήξει και να παγώσει κάποιες στιγμές στο διηνεκές του χρόνου. Και αυτές οι στιγμές τι σήμαιναν για σένα; Πολλά, λίγα, τίποτα; Και όμως αυτές μονάχα σώθηκαν, αυτές είναι το παραθύρι που θα κοιτάξουν κλεφτά τη μισοξεχασμένη και θολή σου ύπαρξη κάποιοι άνθρωποι που μπορεί να έχεις το ίδιο αίμα μαζί τους και που τώρα δα είναι αγέννητοι, αλλά περιμένουν με υπομονή να έρθει η σειρά τους. Ή να μην έρθει. Πάντως η δικιά σου θα έχει περάσει με την αράδα της. Όπως πρέπει. Και πού να το φανταζόσουν τη στιγμή που σε έπιασε ο φακός να γελάς, να κλαις ή να ρίχνεις ζάρια πως αυτό το κομμάτι της ζήσης σου θα επιβιώσει. Καλό κακό, αντιπροσωπευτικό, ψεύτικο, αληθινό, λίγο, ωραίο, άσχημο, τυχαίο, μηδαμινό, δεν έχει σημασία. Αυτό είναι το παράθυρο που θα σε κοιτάξουν και θα σε ψυχανεμιστούν οι επόμενοι. Αν κάπου, κάποτε, κάπως ανασύρουν το ξεχασμένο κουτί με τις φωτογραφίες των προγόνων κιτρινισμένες και ξέθωρες τελευταίο κουρέλι στα γυμνά σου κόκκαλα.

Είναι μερικές φορές την ώρα που ζούμε, που νιώθουμε σαν να συμμετέχουμε σε ταινία. Σαν να μην είμαστε εμείς που τα ζούμε όλα τούτα, αλλά κάποιος άλλος με τη μορφή μας και εμείς παρακολουθούμε από ψηλά τις κινήσεις του, τα λόγια του, την ψυχή του απλοί θεατές. Ηθοποιοί στην ίδια μας τη ζωή. Τότε το ξέρουμε βαθιά μέσα μας πως κάπως έτσι θα θεώνται την ύπαρξή μας οι άνθρωποι μετά από εμάς, ένα κορίτσι με τη ματιά μας, ένα αγόρι με τα μάτια της γιαγιάς μας που πάντα θέλαμε να έχουμε αλλά δε μας έλαχαν. Κάπως έτσι σαν ταινία στο σινεμά, μόνο που τώρα, την ώρα που εκείνο το κορίτσι και το αγόρι από κάποιο παρακλάδι πολύ μακρινό από το δικό μας κλαδάκι θα κοιτούν τις φωτογραφίες μας, εμείς θα είμαστε πράγματι οι ηθοποιοί, αλλά η ταινία παλιά και η φωνή της ψυχής ίσα που θα αποτυπώνεται στο βλέμμα της στιγμής που είχε συλλάβει ο φακός τότε. Η κόπια χαλασμένη, οι θεατές-θα υπάρχει τελικά άραγε κανείς- ανυπόμονοι να ζήσουν τη δική τους ταινία. Αλλά μπορεί και κάποιος με τα μάτια της γιαγιάς μας που δεν αξιωθήκαμε να έχουμε, να κοντοσταθεί και να ταξιδεψει για λίγο μαζί μας.

10 σχόλια:

Χρονοστιβάδα είπε...

Το πόσο με συγκινούν οι παμπάλαιες - ενίοτε μισοκατεστραμμένες- φωτογραφίες, δε λέγεται !!! Το πόσο με συγκίνησαν οι σκέψεις και τα λόγια σου για μια τέτοια, επίσης !!! Να 'σαι καλά, Κλεοπάτρα μας (...και Μινγκ, βεβαίως βεβαίως) !

KostasLG είπε...

Σκέψου όμως εκείνο το κορίτσι ή το αγόρι να βρουν και κάτι από αυτά που έγραψες, μια "φωτογραφία" της σκέψης σου δηλαδή. Ίσως τότε να γίνει μια επαφή διαμέσω του χρόνου που εσύ θα τη νοιώσεις σα μία ξαφνική γλύκα που δε θα μπορείς να εξηγήσεις.

Υ.Γ. Βεβαίως ο Άνθρωπος διαθέτει θαυμάσιο εξοπλισμό με τον οποίον χτενίζει το σύμπαν και τον μικρόκοσμο για να εντοπίσει ακριβώς τέτοια συμβάντα του χωροχρονικού συνεχούς. Μήπως όμως ψάχνει σε λάθος μέρος;

Tyler Durden είπε...

πριν 1-2 μήνες ανασκάλευα και εγώ το οικογενειακό αρχείο μας, είναι πολύ δυνατή εμπειρία, όχι μόνο γιατί βλέπεις τους παππούδες/γιαγιάδες σου πολύ νεώτερους και από σένα, αλλά και σε δύσκολες ιστορικές εποχές (βρήκα μία του παππού μου μόλις είχε επιστρέψει από τη Μικρασία ως στρατιώτης, τραυματίας και εξαθλιωμένος), αλλά και την διαφορά ρυμοτομίας που είχαν τα χωριά και οι πόλεις με ανοιχτούς ορίζοντες, ανοιχτές αυλές και κήπους σε σχέση με την τωρινή ασφυκτική τσιμεντοποίηση και κυριαρχία των δρόμων και της αυτοκίνησης.

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

@Tyler Durden, ψάχνεις χαρακτηριστικά των παιδιών σου στα πρόσωπα των προγόνων, χαρακτηριστικά που μέχρι τώρα δεν τα αναγνώριζες;

Και μένα ένας από τους αδελφούς του παππού μου πολέμησε στη Μικρά Ασία, αλλά δε γύρισε ποτέ. Σκέφτεσαι ότι υπάρχει μία πιθανότητα να είχε ανταμωθεί με τον παππού σου;

΄Οσο για την τσιμεντοποίηση, ναι, η σύγκριση είναι αναπόφευκτη. Γι'αυτό και τραβάμε φωτογραφίες του μέρους μας όπως είναι τώρα, γιατί σκεφτόμαστε πώς να είναι άραγε, όταν τα παιδιά μας γίνουν σαν εμάς.

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

@Χρονοστιβάδα, δεν είχα αμφιβολία ότι είσαι από τους ανθρώπους που χάνονται σε μία παλιά φωτογραφία. Είναι ολοφάνερο από το ιστολόγιό σου.

@ΚostasLG, ναι, σωστά το έθεσες και δεν το είχα συνδιάσει στο μυαλό μου μέχρι τώρα, πως ο άνθρωπος κοιτά να στρέψει πιο πολύ τη γνώση του προς τα μπρος και να κατακτήσει νέους άγνωστους τόπους. Το προς τα πίσω που το θεωρεί ήδη κατακτημένο, το αφήνει να ξεπέσει στη λήθη. Σάμπως είναι εύκολο και το αντίθετο;

Tyler Durden είπε...

για χαρακτηριστικά; Δεν τα πολυκαταφέρνω, εδώ δυσκολεύομαι να ξεχωρίσω την μάνα μου από την αδελφή της σε πολύ παιδικές ηλικίες.

Ανώνυμος είπε...

Μην ξεχνάτε στα πρόσωπα μιας φωτογραφίας που παρατηρείτε να συνυπολογίζετε και τον φωτογράφο!

Το λέω από προσωπικό παράπονο γιατί βγάζω πάμπολλες φωτογραφίες χωρίς να υπάρχω σε καμία απ΄αυτές. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι για τους μελλοντικούς θεατές των φωτογραφιών δεν θα υπήρξα ποτέ.

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

@Webwalker, tο ίδιο είναι το παράπονο του ετέρου ημίσεως μου... Είναι άδικο, να πω ότι δεν είναι;

Ανώνυμος είπε...

Είναι αλήθεια πως οι φωτογραφίες δείχνουν να είναι ο πιο σαφής κρίκος ανάμεσα σε παρελθόν και μέλλον, υπάρχει όμως και αυτό, το άτιμο το DNA, που μπορεί να μη φαίνεται, είναι όμως πιο άμεσο και μας ενώνει με προγόνους και απογόνους.
Έτσι, αν ψάξουμε σε γευστικές προτιμήσεις, τρόπο βαδίσματος, ενστικτώδεις αντιδράσεις και συμπεριφορές, είναι πολύ πιθανό να βρούμε μια γιαγιά, που "κατοικεί" ακόμα μέσα μας, μια γιαγιά που ίσως δε γνωρίσαμε ποτέ κατά πρόσωπο... και είναι όμορφο αυτό. Κι αν όχι, για εμένα τουλάχιστον, γλυκό.

May the Force b with u...
papet

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

@papet, δίχως δεύτερη κουβέντα τα γονίδια μέσα μας μιλάνε και είναι ο συνδυασμός τους που μας καθορίζει ως νέες αυτόνομες υπάρξεις πλασμένες από παλιό υλικό. Μόνο που ελάχιστο από αυτό το υλικό μπορούμε να απομονώσουμε και να αντιληφθούμε την προέλευση του. Τις προάλλες ανακάλυψα αίφνης σε μία τράπεζα μία δεύτερη ξαδέλφη μου που αγνοούσα μέχρι τότε την ύπαρξή της. Απομείναμε άλαλες και οι δύο για ώρα να περιεργαζόμαστε η μία την άλλη, να οσφριστούμε τα κοινά μας γονίδια. Ακόμα και στη στάση του σώματος ή το βλέμμα. Μία παλιά φωτογραφία χρησιμεύει και για αυτό λοιπόν που λες. Προσπαθεί ο άνθρωπος να βρεί όχι μόνο κοινά στοιχεία της μορφής, αλλά να ψυλλιαστεί και τα άλλα που δε φαίνονται, τα άδηλα σε μία εικόνα. Ευχαριστώ για τον κόπο που έκανες να αφήσεις τη γνώμη σου. Είσαι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτος.