Δευτέρα 4 Μαΐου 2009

Προτεινόμενες κινηματογραφικές ταινίες για παιδιά


Η εικόνα ως γνωστόν κινητοποιεί το συναισθηματικό μέρος του εγκεφάλου και διαμορφώνει αισθητική άποψη. Επιπλέον μαγνητίζει, ιδίως η κινούμενη, περισσότερο από το γραπτό λόγο. Τουλάχιστον όσον αφορά στα παιδιά τα μαγνητίζει σε βαθμό παθητικοποίησης. Γι’αυτό η επαφή τους με αυτήν πρέπει να είναι επιλεκτική και κατά το δυνατόν ποιοτική. Και βέβαια η αναγκαιότητα της επιλογής μεταξύ των πάμπολλων παιδικών ταινιών που κυκλοφορούν αυξάνεται από το γεγονός ότι τα μικρά παιδιά, πριν ακόμα διαμορφώσουν ισχυρή κρίση, εξ ορισμού ρουφάνε αξίες, πρότυπα, πληροφορίες αδιακρίτως καλές και κακές. Ας φροντίσουμε λοιπόν να είναι, όσο γίνεται, καλές. Και οπωσδήποτε, όπως συμβαίνει με το καλό παιδικό θέατρο, οι αξιόλογες παιδικές ταινίες μπορούν να παρακολουθηθούν και από ενήλικες εξίσου καλά.

Να λοιπόν μερικές ταινίες που περνάνε τον πήχυ:


Οι λιγότερο γνωστές:

  1. Κιρικού. Πρόκειται για απόδοση αφρικάνικου λαϊκού μύθου από Γάλλους. Θαυμάσια η αισθητική του animation. Απλός λόγος, όπως ταιριάζει σε λαϊκό παραμύθι, που ταυτόχρονα βοηθά την κατανόησή του ακόμα και από πολύ μικρές ηλικίες. Θίγονται με απτό τρόπο θέματα όπως η καταδυνάστευση από την κεντρική εξουσία (μάγισσα Καραμπά), που τρομοκρατεί το χωριό όχι μόνο με τους βοηθούς της, αλλά με τις προλήψεις για το μαγικό που διασπείρει και συντηρεί. Το πιο σημαντικό όμως είναι η μαζοποίηση αλλά και η αχαριστία των κατοίκων προς τον Κιρικού, το ικανό και γεμάτο απορίες βρέφος με τις υπεράνρθωπες δυνάμεις που βοηθά το χωριό ενάντια στην Καραμπά. Βεβαίως η ταινία ξεπερνά την απλοϊκή εκδοχή του απόλυτα και μόνιμα κακού και καλού. Η μάγισσα είναι κακιά γιατί υποφέρει και μόλις ο Κιρικού τη βοηθήσει να άρει την αιτία του πόνου, γίνεται ανθρώπινη και καλή. Ρεαλιστική θα έλεγα η εκδικητική στάση των κατοίκων απέναντι στην καλή πια μάγισσα, ως χαρακτηριστική των αδυνάμων που περιμένουν να αποκτήσουν ισχύ μόνο και μόνο για να γίνουν οι ίδιοι δυνάστες.
  2. Ο γέρος και η θάλασσα. Ρώσικο animation από τον Alexander Petrov που μας το έκανε γνωστό ο ΓΙΑΝΝΗΣΒΕΡ στο ιστολόγιο 36ο Δημοτικό σχολείο Περιστερίου, όπου μπορείτε να το δείτε με ελληνικούς υπότιτλους. Το πραγματικό αυτό αριστούργημα καταφέρνει εντός ημιώρου να μας αποδώσει το πνεύμα του λογοτεχνικού έργου του Χεμινγουέυ μέσα από εικόνες που δεν είναι παρά κινούμενες μορφές ζωγραφικού πίνακα με ιμπρεσσιονιστική τεχνοτροπία. Η ηθική νίκη του γέρου εκφράζεται με τον καλύτερο τρόπο και επιπλέον τέρπονται τα όμματά μας από τις εξαιρετικές εικόνες.
  3. Το αστέρι της Λόρας. Γερμανική ταινία που αφηγείται την ιστορία ενός μικρού κοριτσιού, το οποίο περιθάλπει ένα αστέρι που έπεσε από τον ουρανό, αλλά γρήγορα αντιλαμβάνεται πως δεν μπορεί να το κρατήσει για πάντα κοντά της, γιατί έξω από το φυσικό του περιβάλλον αργοπεθαίνει. Για τους μικρούς θεατές περνάει ένα ενδιαφέρον μήνυμα για την κτητικότητα. Για τους ενήλικες γονείς μεταδίδει ένα ακόμα πιο ενδιαφέρον μήνυμα για την υφέρπουσα τάση να κρατήσουν τα δικά τους «αστεράκια» κοντά τους ακόμα κι όταν αυτά θα έπρεπε να έχουν αυτονομηθεί. Επιπλέον υπάρχει ωραιότατη απεικόνιση του κτηρίου της όπερας.
  4. Ο Πέτρος και ο Λύκος. Η γνωστή ιστορία και μουσική του Σεργκέι Προκόβιεφ του 1939, εδώ εξελλίσσεται σε καταγγελία για το φόβο του ανθρώπου που τον εξαχρειώνει σε βαθμό τα θηρία να φαντάζουν μπροστά του ανθρωπινότερα και αθωότερα. Ο Πέτρος ελευθερώνει τελικά τον λύκο που αιχμαλώτισε, για να τον σώσει από το αγριώτερο όλων των ζώων: τον άνθρωπο. Φαντάζομαι ότι ο Τyler Durden που ασχολείται στο ιστολόγιό του eco-cinema με σινεμά και οικολογία θα είχε να πει πολλά καλά λόγια για τo μικρό αυτό animation.


Οι πιο εμπορικές και γνωστές:

  1. Σρεκ 1 και 2. Ανατροπή του κλασικού μοντέλου παραμυθιών του προηγούμενου αιώνα. Εδώ ο αληθινός πρίγκηπας είναι ο τερατόμορφος Σρεκ και η πριγκήπισσα κάθε άλλο παρά παθητική. Η καλή νεράιδα δεν είναι διόλου καλή και εν γένει το φαίνεσθαι και το είναι έρχονται σε πλήρη διάσταση. Χιούμορ και παρωδία είναι τα πρόσθετα πλεονεκτήματα των ταινιών αυτών. Η ελπίδα μας να δούμε τα κοριτσάκια να επιλέγουν κάποια διαφορετική αμφίεση τις Απόκριες από της ροζ πριγκήπισσας.
  2. Γουόλυ. Θαυμάσια γραφικά για την ωραιότατη ταινία που πέρα από το οικολογικό της μήνυμα ή μάλλον ως επέκταση αυτού σχολιάζει με δριμύ και καυστικό τρόπο τον καταναλωτισμό και την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου. Η γη κατοικείται στο μέλλον μόνον από ένα ρομπότ, επειδή έχει καλυφθεί από σκουπίδια. Οι δε άνθρωποι έχουν μετοικήσει σε ένα διαστημικό σταθμό και περνούν τη ζωή τους καθηλωμένοι σε ιπτάμενα καθίσματα λόγω υπερβολικού πάχους. Χρειάζεται να ειπωθούν και άλλα;
  3. Cars. Παρά την εμπορικότητά της η ταινία αυτή έχει ένα βασικό ατού. Η αλαζονεία του αγωνιστικού αυτοκινήτου Κεραυνού Μακ Κουήν αντικαθίσταται από συναισθήματα αλληλεγγύης, αφού δέχεται να θυσιάσει τη σίγουρη νίκη του στο όνομα της ανθρωπιάς. Αν είναι έτσι οι εμπορικές ταινίες, τότε δεν υπάρχει καμμιά αντίρρηση για την παραγωγή τους.
  4. Ρατατούης. Ένας αρουραίος είναι ο πλέον ταλαντούχος σεφ του Παρισίου. Καταφέρνει να καταξιωθεί ως τέτοιος παρά τη φύση του και τις αντιρρήσεις των ανθρώπων αλλά και των αρουραίων. Το βιβλίο δεν κρίνεται πάντα από το εξώφυλλο. Ομοίως ο σεφ δεν κρίνεται από ...την καταγωγή.
  5. Ντόρα η εξερευνήτρια (σειρά τηλεοπτική για παιδιά το πολύ πέντε ετών). Εξαιρετικά απλή στη σύλληψή της, πλην όμως μαθαίνει κάποια πραγματάκια στις πολύ μικρές ηλικίες, όπως λίγες αγγλικές λέξεις ή κάποιες βασικές αξίες και επιπλέον είναι αξιοπρεπής σε αντίθεση με πολλά άλλα παιδικά τηλεοπτικά προγράμματα με τέρατα, βία κ.τ.λ. Αν κανείς δεν μπορεί να αποφύγει την τηλεόραση, η σειρά είναι μία κάποια λύση...


Οι παλαιότερες:

  1. Αστερίξ και Κλεοπάτρα, Αστερίξ και Βρεττανοί. Κινούμενα σχέδια σχετικά πιστά στα αντίστοιχα αξεπέραστα κόμιξ. Πηγή ιστορικών και αρχαιολογικών πληροφοριών ακριβέστατων, που δίδονται στα παιδιά με εύληπτο και εύπεπτο τρόπο.
  2. Ο Μόγλης. Παμπάλαιη ταινία της Disney που όμως παρά την απλοϊκότητά της για τα σύγχρονα δεδομένα, διαθέτει ήρεμους ρυθμούς και όχι καταιγιστική εναλλαγή εικόνων κατά τα πρότυπα των περισσοτέρων σύγχρονων. Το αποτέλεσμα είναι ένα αίσθημα γαλήνης ακόμα και στις σκηνές που εμφανίζονται οι κακοί της υπόθεσης.
  3. Μια φορά και έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος (σειρά τηλεοπτική). Τουλάχιστον τριών δεκαετιών παλαιά γαλλική τηλεοπτική σειρά που προβαλλόταν στην ελληνική τηλεόραση και αναπτύσσει την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού με στάσεις στις σημαντικότερες εποχές και γεγονότα. Τα κινούμενα σχέδιά της φαντάζουν σήμερα αστεία και ο ήχος της μεταγλώτισσης ακούγεται άσχημα, ωστόσο εξακολουθεί, από όσο ξέρω, να είναι κλασσική στο είδος της. Ως πρώτη επαφή των παιδιών με διάφορες πολιτισμικές περιόδους είναι εξαιρετική και το βασικότερο, καταδεικνύει τη χρονική σειρά των πολιτισμών, πράγμα διόλου αυτονόητο για τις μικρές ηλικίες. Επιπρόσθετα αποτελεί έρεισμα για να κάνει αναφορές ο γονιός στους πολιτισμούς και στις φάσεις που αναφέρονται σε κάθε ευκαιρία.

10 σχόλια:

Tyler Durden είπε...

Η αλήθεια είναι ότι τις τρεις πρώτες δεν τις έχω πετύχει πουθενά,

Για τις άλλες συμφωνώ απόλυτα, και σου προτείνω και δυο ακόμα αλλά μάλλον δυσεύρετες σε βίντεο κλαμπ Ferngully, Princess Mononoke & Lorax και οι τρεις έχουν να κάνουν με οικολογικό προβληματισμό.

γενικά οι γνωστές εμπορικές παιδικές έχουν πολλά θετικά μηνύματα αλλά και λανθάνοντα αντιδραστικά (πχ ο βασιλιάς των λιονταριών).

Επίσης έχει σημασία και η ηλικιακή περιοχή της παιδικής ηλικίας στην οποία αναφερόμαστε, πχ για πάνω από 7 χρονών μπορούν να δουν και πιο "ενήλικα" και προκλητικά καρτούν όπως πχ South Park, γιατί όσο νάναι δεν είναι ο κόσμος τόσο αγγελικός όσο παρουσιάζονται στα πολιτικά ορθά εμπορικά animation,

αλλά κυρίως γιατί ο παραστασιακός κόσμος τους και τα ενδιαφέροντά τους ξεφεύγουν πολύ πλέον από τον στενό οικογενειακό έλεγχο και ήδη ηχούμε σε αυτά ως βαρετοί και παρωχημένοι.

γενικά πιστεύω ότι δεν υπάρχει ακατάλληλο έργο για παιδιά, αρκεί αυτό να αναφέρεται σε θέματα που μπορεί να τα κατανοήσει στην ηλικία στην οποία βρίσκεται και να βλέπεται μαζί με τους γονείς για ειλικρινείς διευκρινήσεις και χωρίς αναστολές και ταμπού.

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

Σπεύδω να αναζητήσω τις ταινίες που προτείνεις. Όσο για την καταλληλότητα της ταινίας ανάλογα με την ηλικία, ομολογώ ότι σε γενικές γραμμές μπορώ να εκφέρω άποψη μόνο για παιδιά μέχρι πέντε ετών. Για τα μεγαλύτερα εικάζω ότι οι προτεινόμενες ταινίες είναι εξίσου κατάλληλες. Μάλλον όμως πρέπει να περιμένω αρκετά ακόμα χρόνια να μεγαλώσουν τα πιτσιρίκια μου, για να βεβαιώσω εκ των έσω την αλήθεια των λόγων σου.

Γιάννης είπε...

Αγαπητή Κλεοπάτρα και Μινγκ, ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ!Αύριο που έχω προγραμματίσει ανάρτηση κι εγώ για τον κινηματογράφο, θα βάλω υπερσύνδεσμο να οδηγεί εδώ.Και πάλι, σε συγχαίρω(και ως δάσκαλος και ως πατέρας).

Tyler Durden είπε...

τότε το Princess Mononoke ίσως να μην το εγκρίνεις γιατί είναι γιαπωνέζικο manga με κάποιο, λάιτ βέβαια, επίπεδο βίας. Προσωπικά δεν την θεωρώ ακατάλληλη πάντως.

Οι άλλες είναι 100% κατάλληλες

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

@ΓΙΑΝΝΗΣΒΕΡ,χαίρομαι που σε κάτι χρησιμεύει η ανάρτηση. Να πω βέβαια ότι μία από τις καλύτερες ταινίες είναι αυτή που γνώρισα από το ιστολόγιο του σχολείου σου: Ο γέρος και η θάλασσα (παρεπιπτόντως και οι άλλες του Petrov είναι εκπληκτικές, αλλά σίγουρα για εφήβους ή για ενήλικες).

@Tyler Durden,καταρχήν μπορεί να φαίνεται περίεργο για το στυλ του ιστολογίου μου, αλλά ορισμένα manga για ενηλίκους τα λάτρεψα. Γιατί λοιπόν όχι και για παιδιά. Κατά δεύτερον, η βία, όσο και να την αρνούμαστε υπάρχει μέσα μας. Ακόμα και οι πιο "πολιτισμένοι" την κουβαλάμε ως αρχέγονο ένστικτο (ετοιμάζω κάποια σχετική ανάρτηση). Κατά συνέπεια το να παρουσιάσει κανείς στα παιδιά έναν κόσμο μη βίαιο είναι τουλάχιστον αναληθές και ανέντιμο. Το ζήτημα έγκειται στο πώς θα πλασαριστεί η βία στα παιδιά μέσα από τις ταινίες. Αν ήρωας τους γίνεται κάποιος που λύνει τις διαφορές του (ή τις δημιουργεί συνηθέστερα) με μόνιμη χρήση βίας, τότε τα πράγματα περιπλέκονται. Αν περνάει με αφελή τρόπο προς εκτόνωση καταστάσεων, όπως στο Αστερίξ, τότε όλα είναι καλά. Εξάλλου και η μάγισσα Καραμπά στο Κιρικού χρησιμοποιεί βία, αλλά δεν είναι αυτοσκοπός της ταινίας. Χρησιμοποιείται μόνον για να καταδείξει κάποια άλλα πράγματα. Βία λοιπόν ναι, αλλά τι είδους. Ευχήσου μου καλή τύχη στην αναζήτηση του manga που προτείνεις.

Tyler Durden είπε...

καλή τύχη όχι στην επιλογή αλλά στον τρόπο που θα διαχειριστείς το θέμα αν η ταινία σου φανεί ακατάλληλη.

Βέβαια η συγκεκριμμένη μόνο από κατέβασμα, γιατί δεν την έχω βρει πουθενά εδώ και ένα χρόνο που ψάχνω σε βιντεάδικα

O Σχολιαστής είπε...

To "Μια φορά και έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος" μου θύμισε τότε που μια φορά και έναν καιρό ήμουν μικρούλης άνθρωπος! Την είχα λατρέψει, ήταν ίσως το καλύτερο που είχα δει σα παιδί...

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

@Σχολιαστή, και τα δικά μου χρόνια είχε σημαδέψει η σειρά "Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος". Μόνο που προς το παρόν έχω βρει μονάχα τα έξι πρώτα επεισόδια. Αν κανείς βρει και τα υπόλοιπα, σφυράτε...

Unknown είπε...

...Να συμπληρώσω και το υπεροχο "Azur et Asmar", παλι του Michel Ocelot, του δημιουργου του "Kirikou". Απιστευτα χρωματα, παραμυθενια ατμοσφαιρα και ο θριαμβος της αγαπης εναντια του ρατσισμου και της διχονοιας. =)

Κλεοπάτρα και Μινγκ είπε...

@Pooka, την ταινία δεν την έχω υπόψη μου. Τρέχω να την προμηθευτώ. Σε ευχαριστώ πολύ για την πληροφορία και την τιμή που μου κάνεις να γίνεις αναγνώστρια του ιστολογίου μου.