Τρίτη 6 Ιανουαρίου 2009

Σφαγείο Νούμερο Πέντε, Κουρτ Βόνεγκατ: ένα βαθιά αντιπολεμικό βιβλίο


Εικόνα από τον ιστότοπο http://www.vonnegut.com/index.asp

Τι γίνεται όταν πιάσει κανείς το νήμα του χρόνου από την ανάποδη; Αν για παράδειγμα δει από το τέλος προς την αρχή έναν βομβαρδισμό; Αν το αίμα των νεκρών γύριζε πίσω στις φλέβες τους κι αυτοί ζωντάνευαν, τα θραύσματα ξαναγίνονταν οβίδες κι αυτές πρώτες ύλες που ξαναγυρνούσαν στο υπέδαφος, τα συντρίμμια ανεγείρονταν για να γίνουν σπιτικά, εκκλησιές και μνημεία; Αν ο θάνατος γινόταν ζωή κι όχι η ζωή θάνατος, το κακό καλό, το αρνητικό θετικό;

Πολύ ωραία η ιδέα του Κουρτ Βόνεγκατ για να είναι ρεαλιστική ασφαλώς. Μόνο κυνισμός κρύβεται. Πόση ειρωνεία μας πετάει κατάμουτρα ο συγγραφέας, όταν στην αντίστροφη αυτή θέαση του χρόνου λέει ότι είναι συγκινητικό να βλέπει κανείς γυναίκες να αποσυναρμολογούν ευσυνείδητα στα εργοστάσια παραγωγής όπλων τις βόμβες και να τις αδειάζουν από την επικίνδυνη γόμωση... Γυναίκες, μέρος του κατά τα άλλα άμαχου πληθυσμού. Γυναίκες, που δίνουν στα παιδιά τους ψεύτικα όπλα για να παίζουν, γυναίκες που καμαρώνουν τις στολές, γυναίκες που ψηφίζουν... Ή όταν μιλάει για επιστήμονες που κρύβουν στο υπέδαφος τα μέταλλα των γομώσεων ώστε να μην τα ξαναβρούν οι άνθρωποι και βλάψουν πάλι κανέναν (τα μέταλλα μη βλάψουν, αυτά φταίνε, όχι βέβαια οι άνθρωποι).

Το Σφαγείο Νούμερο Πέντε, είναι σίγουρα βαθιά αντιπολεμικό και ως εκ τούτου διαχρονικό και επίκαιρο εις τους αιώνας των αιώνων. Και μόνο η γλυκόπικρη αίσθηση που έχει κανείς διαβάζοντας το παρακάτω απόσπασμα, ακόμα κι αν ξέρει πως αντιστροφή του χρόνου δεν υφίσταται στην πλάση μας, ακόμα κι αν η ειρωνεία τον μαστιγώνει, είναι αρκετή για να ελπίσει στιγμιαία έστω πως όλα διορθώνονται, πως ξαναζούμε. Και αμέσως μετά κατακρημνίζεται και του περνάει από το μυαλό να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες του. Είτε ως απλός στρατιώτης είτε ως γυναίκα είτε ως επιστήμονας. Πριν είναι αμετάκλητα αργά.


«Σφαγείο νούμερο πέντε», Κερτ Βόνεγκατ, εκδ. Κέδρος, σελ. 85


«Ο Μπίλι...ξεκόλλησε ελαφρά από το χρόνο, είδε τη νυχτερινή ταινία στην τηλεόραση ανάποδα, από το τέλος προς την αρχή, ύστερα πάλι από την αρχή προς το τέλος. Ήταν μια ταινία με θέμα τα αμερικάνικα βομβαρδιστικά και τους γενναίους πιλότους τους. Βλέποντας την ταινία από το τέλος προς την αρχή ο Μπίλι είδε το εξής:
Διάτρητα αμερικάνικα αεροπλάνα, τραυματίες και πτώματα πετούσαν ανάποδα από ένα αεροδρόμιο στην Αγγλία. Πάνω από τη Γαλλία μερικά γερμανικά καταδιωκτικά τους επιτέθηκαν ανάποδα, ρουφώντας σφαίρες και θραύσματα οβίδων από μερικά από τα αεροπλάνα και τα πληρώματά τους. Έκαναν το ίδιο και σε μερικά αμερικάνικα αεροσκάφη που είχαν συντριβεί στο έδαφος, τα οποία πέταξαν ανάποδα και ενώθηκαν με το σχηματισμό.

Ο σχηματισμός πέταξε ανάποδα πάνω από μια φλεγόμενη γερμανική πόλη. Τα βομβαρδιστικά άνοιξαν τις καταπακτές ρίψης δημιουργώντας ένα θαυμαστό μαγνητισμό, που έκανε τις φωτιές να συστέλλονται, να συγκεντρώνονται μέσα σε ατσάλινους κυλίνδρους, σήκωνε τους κυλίνδρους και τους έβαζε μέσα στις καταπακτές των αεροπλάνων. Οι κύλινδροι στοιβάζονταν τακτικά σε ράφια. Οι Γερμανοί είχαν τα δικά τους θαυμαστά μηχανήματα, τα οποία ήταν επιμήκεις ατσάλινοι σωλήνες. Τα χρησιμοποιούσαν για να ρουφούν περισσότερα θραύσματα από τα πληρώματα και τα αεροσκάφη. Όμως υπήρχαν ακόμη μερικοί Αμερικανοί τραυματίες και κάποια από τα βομβαρδιστικά είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές. Πάνω από τη Γαλλία όμως τα γερμανικά καταδιωκτικά εμφανίστηκαν πάλι κάνοντας τους πάντες και τα πάντα να φαίνονται ολοκαίνουργια.

Όταν τα βομβαρδιστικά επέστρεψαν στη βάση τους, οι ατσάλινοι κύλινδροι βγήκαν από τα ράφια και στάλθηκαν πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου σε εργοστάσια που λειτουργούσαν μέρα νύχτα, οι κύλινδροι αποσυναρμολογούνταν και τα επικίνδυνα περιεχόμενά τους ξεχωρίζονταν σε μέταλλα. Το συγκινητικό ήταν ότι τη δουλειά την έκαναν κυρίως γυναίκες. Ύστερα τα μέταλλα στέλνονταν σε ειδικούς σε απομακρυσμένες περιοχές. Η δουλειά των ειδικών ήταν να τα θάβουν στο έδαφος, να τα κρύβουν έξυπνα, έτσι ώστε να μην ξαναβλάψουν ποτέ κανέναν.

Οι Αμερικανοί πιλότοι επέστρεψαν τις στολές τους, έγιναν μαθητές λυκείου. Και ο Χίτλερ έγινε μωρό υπέθεσε ο Μπίλι Πίλγκριμ. Αυτό δεν ήταν στην ταινία. Ο Μπίλι έκανε μια εκτίμηση. Όλοι έγιναν μωρά και σύσσωμη η ανθρωπότητα χωρίς εξαιρέσεις έκανε μια βιολογική συνομωσία για να δημιουργήσει δύο τέλειους ανθρώπους, τον Αδάμ και την Εύα.»

(Αν και η μετάφραση της έκδοσης δεν είναι κακή, ωστόσο υπάρχουν αρκετές αβλεψίες και λάθη στη στίξη ή παραλείψεις που έχω προσπαθήσει στο παρόν απόσπασμα να διορθώσω. Είναι μάλλον προτιμότερο να διαβάσει κανείς το πρωτότυπο).

1 σχόλιο:

Unknown είπε...

Κουρτ Βόνεκατ, τι να πει κανείς?
ο πιο συγκλονιστικός συγγραφέας που διάβασα.. και διαβάζω από τα 8 μου..